Het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL), dat is voor ons de redding geweest

Op een ijskoude morgen fiets ik naar Keimptille onder Dronryp. Naar Jacob Faber en Sarah Verroen. We hebben afgesproken op het melkveebedrijf wat hij net heeft overgenomen van zijn ouders. Sarah is druk met de aansturing van de verbouw van het voorhuis. Terwijl Jacob in de afronding zit van de aanpassingen in de ligboxenstal.

Gezins- en bedrijfssituatie

Jacob Faber en Sarah Verroen, beide 37 jaar, hebben een dochter van 9 jaar. Zij is dol op de koeien. De zoon van 7 jaar is gek op de trekkers en machines. Naast het melken van de koeien perst Jacob balen voor derden. In eigendom zijn de gebouwen en het erf. Daarnaast wordt ongeveer 50 ha grond gepacht.

Jacob: Ik zit nu in de beginfase van de omschakeling naar biologisch. Minder bemesten en geen kunstmest strooien. Ik heb ook al meer rode klaver ingezaaid om in GLB de klasse Goud te kunnen scoren. Met het rijke eiwitrijke klaver hoop ik de koeien makkelijker door de overgang te helpen. Alles moet wennen, de ondernemer, de koeien en het land.

Sarah: Jacob zijn ouders deden het altijd samen en later werkte Jacob ook volop mee. Ik werk 32 uur per week buitenshuis dus moeten we naar iets toe wat qua arbeid extensiever is. Daarnaast denken we beiden dat meer natuurgericht de toekomst heeft. Als je in het tussensegment zit, waar ook dit bedrijf in zat, rond de 85 melkkoeien met de ambitie om 10/15 koeien te groeien, dan is er altijd iemand die groter is. Je bent dan nog steeds te klein om echt een impact te hebben en te groot om extensief te zijn.

Overname traject

Jacob: We zijn best wel lang bezig geweest met de bedrijfsovername. Vooral doordat bij de eerdere generatie de bedrijfsovername problemen heeft opgeleverd, wat doorwerkte in het heden. Gesprekken over de toekomst verliepen stroef.

Sarah: In 2013 is Jacob toegetreden tot de maatschap. Je hebt een financiële kant en een emotionele kant van de overname waarbij de emotionele kant jarenlang het gesprek over de financiële kant blokkeerde. Uiteindelijk is de potentie voor een bedrijfsovername toch een droog zakelijk verhaal. Als het financieel niet kan, dan hoef je het ook niet over de manier waarop en de emoties te hebben. Bij de financiële haalbaarheid hadden we vraagtekens, maar die kregen we gewoon niet helder in beeld.

Om een lang verhaal kort te maken, in de kerstvakantie van 2022 kwam de mededeling van de ouders dat de oplossingen die gaandeweg bedacht waren niet acceptabel waren en er een bord in de tuin kwam te staan.

Realisatie overname

Jacob: Ik dacht, als ik het bedrijf nu laat lopen dan krijg ik het nooit meer terug en ik kan het alleen maar laten lopen als ik zeker weet dat ik alles eraan gedaan heb om te behouden. De vader van een vriendje van onze zoon zei dat ik contact moest opnemen met Johannes Wassenaar van Ynsigt. Dus toen heb ik in een laatste poging Johannes gebeld.

Sarah: Ik zei meteen dat ik ook met Johannes wilde praten. Hij moest vanaf het eerste moment weten hoe de vork in de steel zat, weten wat we allemaal al gedaan hadden en hoe lang het proces al duurde. Eigenlijk was ik al klaar met het hele proces, we stonden als gezin immers al een paar jaar stil, wachtend op verandering die maar niet kwam. Het klikte meteen met Johannes en hij wekte meteen het vertrouwen dat hij duidelijk zou zijn, ook als de overname niet mogelijk zou blijken te zijn. Lachend: dus toen zaten we met Johannes opgescheept. Hij was gewoon duidelijk, recht door zee: Dit is de financiële positie. Dit is wat er aan overnamesom verantwoord is. En al het andere kun je leuk bedenken maar dat gaat m niet worden. En dat was nodig voor iedereen.

Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL) van Nationaal Groenfonds

Johannes heeft samen met Jacob en Sarah een nieuw bedrijfsplan / verdienmodel opgesteld. Een biologisch bedrijf met 60 melkkoeien maar wel met marge waardoor de ondernemers zich een stuk comfortabeler voelden. Wel ervan uitgaand dat het werk minder intensief is waardoor Jacob ook buitenshuis met de balenpers op pad kan. Dus een spreiding van risico’s.

Sarah: De optie die Johannes erbij heeft gepakt, het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL), dat is voor ons een enorme redding geweest.

Jacob: Daar was hij wel heel duidelijk in. Dit moet je hebben, dan pas kun je volgende stappen zetten.

Sarah: En lukt het niet, vergeet het dan maar.

Sarah: De spelregels zijn halverwege veranderd. Eerst was de maximale financiering bij IDL gekoppeld aan de taxatiewaarde van de gebouwen. Later kon je maximaal 4 ton aanvragen. Johannes heeft kunnen regelen dat we meekonden met de nieuwe regels, dus dat we ook voor die 4 ton konden gaan. Wat natuurlijk weer enorm scheelde qua rente bij de bancaire financiering.

Jacob: Anders hadden we € 260.000 via IDL kunnen lenen en meer bij de Rabo en nu hebben we dat omgedraaid. Dat heeft de marge en het vertrouwen gegeven.

Sarah: Bij de IDL is de rente 1%. De Rabobank heeft ook goed meegeholpen en zich flexibel opgesteld toen het proces bij ons over de zomer heen werd getild.

Samenwerking met Johannes

Sarah: Degenen die het beste helpen zijn mensen die net iets onder je gaan staan en je naar een hoger niveau tillen. En dat is wat Johannes heeft gedaan. Het is niet het opleggen van een plan of het uitleggen van iets wat op papier staat, maar het luisteren, samen iets bedenken, ons meenemen in het proces. Hij heeft wel hele grote voorzetten gedaan maar hij heeft ons laten leiden. Dat is best wel knap. Als je iets kunt voorstellen en tegelijkertijd niet in de trekkende rol gaat zitten maar op zo’n manier helpt dat het voelt als een geschenk.

Afloop

Jacob: Er is nu rust. Het is klaar. Mijn ouders hebben het bedrijf losgelaten. We kunnen altijd om hulp vragen maar de rollen zijn veranderd en dat is goed. Voor de kinderen is het ook een heel proces geweest. We hebben hen zoveel mogelijk buiten de ‘grote mensen gesprekken’ en onderlinge spanningen gehouden, maar ze krijgen natuurlijk wel mee dat er iets speelt. Toen de meid voor het eerst hoorde dat de boerderij misschien verkocht moest worden, dat was echt verschrikkelijk, allemaal tranen. Toen we vertelden dat we het gered hadden, was ze opnieuw helemaal in tranen, zo blij.

Kijk voor meer informatie over IDL op website Investeringsfonds Duurzame Landbouw | Nationaal Groenfonds