Omschakeling naar biologisch betekende van rode naar zwarte cijfers

Op één van de mooie laatste zomerdagen fiets ik naar Dronryp. Ik ga naar Skelte (44 jaar) en Petra (41 jaar) Hofstra-Elzinga en hun kinderen Arjen Bauke (AB voor de intimi, 16 jaar) en Silke (13 jaar). Skelte is melkveehouder en Petra is apothekersassistente. Samen runnen ze het bedrijf.

Bedrijfsovername

Op de vraag of de kinderen het bedrijf willen overnemen antwoordt Skelte: ‘Ik zou het wel mooi vinden, maar beide kinderen hebben op dit moment geen interesse. Ons toekomstperspectief wordt hier wel anders door. Je bent hierdoor anders met je bedrijf bezig, namelijk meer optimaliseren. We willen het graag doorgeven. Ik sta daarom ook open voor een ander, die bijvoorbeeld thuis de kans niet heeft om over te nemen. Dan liefst zo snel mogelijk starten dan pas in de laatste vijf jaar.’

Biologisch

Skelte en Petra hebben hun gangbaar melkveebedrijf omgeschakeld naar biologisch (april 2018-oktober 2019). Voor mij de vraag waarom de omschakeling naar biologisch. Skelte: ‘Voor een deel was dat financieel, zo simpel is dat. We zaten tegen het biologische aan omdat we al weinig kustmest en bestrijdingsmiddelen gebruikten en veel vogelland hadden. De stap was daardoor niet zo heel erg groot. En als we deze stap niet hadden genomen, dan waren we er als bedrijf niet meer geweest.’ Om dit te kunnen uitleggen, moeten we de geschiedenis induiken.

Start van het bedrijf

Skelte: Na de oorlog is pake met bijna niets in het dorp begonnen met ‘sjiddery’ (voor anderen inzaaien) en een paar koeien. Toen heit van school kwam (ca 1963) konden ze de het witte huis en de boerderij net buiten het dorp kopen. In 1973 is de ligboxenstal gebouwd. De eerste en enige echte ruzie tussen pake en heit was over het wel of niet vol zetten van de nieuwe stal. Beppe heeft de doorslag gegeven door de zijde van heit te ‘kiezen’ en werd de stal vol gezet met ruim 100 koeien.’

Gezondheid

Een jarenlange zeurende rugpijn bij Skelte werd steeds erger. In 2009 is hij in Duitsland geopereerd. De eerste jaren na de operatie ging het herstel niet erg goed. In 2011 zei Skelte tegen zijn vader: ‘Om zo nog 30 jaar door te gaan, gaat niet lukken. Met andere woorden ik kan niet verder met het bedrijf.’

Petra: ‘Heit zei toen zelf 5 jaar door te gaan, dan doe ik het meeste werk en jij springt bij. Het aantal melkkoeien werd verminderd naar 60 stuks. Ik denk dat hij toen al bewust rekening mee hield dat Skelte er spijt van kon krijgen. Zo is het uiteindelijk ook gekomen.’

Doorgaan

Na een jaar bij KI Samen te hebben gewerkt, ging het gelukkig steeds beter met Skelte. Zo goed zelfs dat hij tegen heit zei: ‘Ik wil wel door maar dan met een robot.’ Skelte: ‘In 2012 is de melkrobot gekomen voor 60 melkkoeien.

We molken te weinig koeien om het financieel rond te breien. Samen met de bank om tafel om de uitbreiding naar 120 koeien, een robot erbij en uitbreiding van de stal te bespreken. Totaal investeringsplaatje circa € 450.000.’ ‘Vol gas!’ volgens Petra.

De bank wilde financieren. Dus in augustus 2014 is begonnen met de bouw en voor de kerst stonden 88 melkkoeien in de uitgebreide stal. De uitbreiding naar 120 koeien zou uit eigen opfok plaatsvinden.

2015

Skelte: ‘En toen kwam juli 2015 en dus een heel groot probleem. We hebben nooit 120 koeien kunnen melken op de beide robots. Dan zit je met 90 koeien op twee robots, dat werkt niet. In verband met fosfaatoverschrijding moesten een paar hoge boetes worden betaald. En dan gaat het heel snel. Bijzonder Beheer kwam in beeld.’

Jojo verhaal

Na een paar jaar werd door de bank de financiering opgezegd. Skelte: ‘Ik heb altijd tegen mezelf en Petra gezegd: ik heb mijn best gedaan en als het niet lukt, dan lukt het niet. Maar het is vanzelf niet leuk als je dit te horen krijgt. Op dat moment zei Johannes, misschien kun je biologisch worden en kan de bank daar wat in betekenen. Overleg met Bijzonder Beheer volgde en de bank wilde meewerken aan de omschakeling door de aflossing met een jaar op te schorten.

Door de omschakeling moest het aantal koeien terug worden gebracht naar circa 75 stuks in verband met de hoeveelheid aanwezige grond. Teveel voor 1 en te weinig voor 2 robots. Skelte: ‘Fysiek voelde ik mij op dat moment weer zodanig dat ik het zelf melken wel weer zag zitten. Toen heb ik de knoop doorgehakt en hebben we er weer een melkput ingezet.’

Petra: ‘Het is een jojo verhaal geweest. Alles heeft wel zijn reden gehad. De keuzes zijn heel bewust en overwogen genomen. En soms ook noodgedwongen. Nu we weer uit Bijzonder Beheer zijn, begint het beter te lopen, geeft meer lucht, en dan zie je zelf weer wat mogelijkheden en durf je weer naar de toekomst te kijken.’

Rol Ynsigt

Petra: ‘We zijn blij dat Johannes ons heeft geholpen. Hij heeft de kennis en de ingang en kan het verhaal goed op papier zetten. Dat is niet onze kwaliteit. En als je daar hulp bij kunt krijgen, dan moet je daar gebruik van maken. De laatste keer heeft Johannes geholpen om uit Bijzonder Beheer te komen. Er komt wel een nota, maar als het goed is, verdient hij zichzelf terug. In onze situatie zijn de rentes met zo’n 2,5% gedaald. Daar kan de nota van Ynsigt ruimschoots van worden betaald.’

Skelte: ‘Johannes is een hele fijne en kundige man. Hij houdt aan en neemt geen genoegen met een beetje. Hij zit er boven op. Staat achter de klant en gaat daarin heel ver.’